Хvний нийгэм хєгжиж дэвжихийн хэрээр тухайн vедээ гайхамшигт нээлт байсан зvйлс энгийн нэгэн хэрэглээ болж хувирах юм даа. Бур дараагийн vедээ цохигдоод хоцрогдох нь ч бий. Саяхныг хvртэл бид хар цагаанаар патиараа татуулдаг байлаа.
Удалгvй єнгєтзургийг хvн бvр хувийн аппаратаараа авах болсон. Мэргэжлийн зурагчинтай зурагчингvй фокус, єнгэ гэрлийг нь тааруулна гэлтгvй автомат тохируупгатай гэрэл зургийн аппарат бидний едєр тутмын хэрэглээ болсон гзж болно. Гэтэл энэ маань гологдоод эхэллээ. Хальс худалдан авах болоод боловсруулахад давхар мєнгє зарлагадахгvй, бас гэрэл цохиулчихна гэж айлтгvй явах боломжийг дижитал аппарат нээж єгч байна. Нvдээ аньчихсан бол яанаа гэж айх хэрэггvй, аньчихсан бол дахиад л авахуулчихна, олон дахин дарууллаа гээд халье хорог-дохгvй. Ийм нэгэн "шидэт хайрцаг" дэлхийн хvмvvсийн, монголчуудын хэрэглээ болж байна. Энэ цагийн шинэ хэрэглээ болсон "шидэт хайрцаг"-ийн талаар ярилцацгаая...
ДИЖИТАЛ АППАРАТЫН ВАНТ УЛСУУД
Дижитал аппаратын зах зээлд дєрвєн том ком-пани хэдийнэ ноёрхлоо тогтоож, тэдний гаргасан чиглэлээр дижитал ертєнц хєдєлж байна гэж болно. Мэдээж та ч ямар дєрвєн компани болохыг таа-маглаж байгаа биз дээ. Энэ бол "Fujifilm", "Саnon", "Sony", "Мinolta" юм. Эдгээрээс " Fujifilm " уг дижитал аппаратынхаа нэгж хэсгийг ч єєрсдєє vйлдвэрлэдэг гэдгээрээ ялгагдана. Энэхvv шинж нь "Fujifilm"-г дэлхийд хулээн зєвшєєрєгдсєн кор-пораци болоход нь нєлєєлсєн биз ээ. "Olympus" аппаратын супер ССD хэмээх дvрс мэдрэгч. нь гэхэд " Fujifilm"-ийнх. Ер нь дотор тап нь " Fujifilm" гадна тап - нь єєр брэнд болсон дижитал аппаратууд ч зєндєє дєє. Туе компани 1990-ээд оны сvvл vеэс хэрэглэгчийн дижитал аппаратыг анх vйлдвэрлэлд нэвт-рvvлеэн гэдэг. Хэдийгээр зах зээлд гараад удаагуй ч дижитал аппаратын хэрэглээ маш єндэр байгаа билээ. Єнєєдрийн хэрэглээ 2006 он гэхэд хоёр дахин нэмэгдэнэ гэсэн судапгаа, тоо-цоог " Fujifilm "-ийнхэн гаргасан. Тиймээс ч энэ салбарт багагvй хєрєнгє оруулах тєлєвлєгєєтэй байгаагаа єнгєрсєн хоёрдугаар сард 70-н нас хvреэн " Fujifilm"-ийн удирдлагууд мэдэгдсэн. Єнгєрсєн єсдvгээр сарын 28-нд Германы Кёльн хотод болсон "Фотокина 2004" олон улсын vзэегэлэн дэлхий нийтийн анхаарлыг татсан vйл явдал болсон талаар хэвлэл мэдээллийн агентлагууд мэдээлж байсан. Фото, хэвлэлийн салбарын дэлхийн хэмжээний шидцгvvд оролцож, хамгийн шинэлэг євєрмєц бvтээгдэхvvнээ таниулдаг энэ vйл ажиллагаанд " Fujifilm" багагvй бахархал, бардамнал дагуулсан байна. Туе компанийн дvрс мэдрэгч "Super CCD" энэ vзэегэлэнд оролцогсдыг алмайруулсан гэдэг. Тэднийхний хийсэн аппа-ратаас гадна vvнд шаарддагддаг тоног тєхєєрємжvvд уг салбарыг хєгжvvлэхэд асар ихээр нєлєєлдєгийг ч хvмvvс цохон тэмдэглэсэн юм билээ. Тиймээс ч " Fujifilm" компанийн гvйцэтгэх захирал Шигетака Комориг энэ сарын 13-нд Японы Засгийн Газар vндэсний vйлд-вэрлэлийг хєгжvvлэхэд асар vнэтэй хувь нэмэр оруулсан хэмээн "Хєх тууз" одонгоор шагнасан биз ээ.
ПИКСЕЛ БУЮУ MEGA PIXEL
Дижитал аппарат гэдэг маань тухайн зургийг цэгээр илэрхийлдэг. Тиймээс дижитал аппаратын хамгийн гол узvvлэлтийн нэг нь пиксель /mega pixel/ буюу цэгэн на-рийвнлал юм. Дижитал аппаратын хэр сайн эсэхийг нь хэдэн пиксельтэй гэдгээс нь шалтгаалан тогтоож болно. Пиксел гэдгийг нэгж талбайд ногдож буй цэгийн тоо гэж ойлгож |юлно л доо. Таны зургийг авахдаа єчvvхэн цэг бvрийг буулгаж байна гэдэг чинь жинхэнэ бодит дvрийг буулгахад шууд нєлєєлєх нь мэдээж. Тиймээс дижитал апппаратхудалдан авахынхаа ємнє та пикселийг нь харгал-заарай гэж зєвлєе. Мэн хэрэглэгчдэд зориулж анхааруулах зvйл бий. Єндєр пикселтэй аппарат худалдаж авч байгаа тохиолдолд картныхаа багтаамжийг тохируулаарай гэж зєвлємєєр байна. Нарийвчлал єндертэй зураг нь файлын хэмжээг ихэсгэдэг учир кар-танд чинь цєєхєн зураг хад-галагддаг. Тиймээс багтаамж єндєртэй карт нэмж авахад гэмгvй. Уг нь дижитал аппарат бvрийг дагаж карт ирдэг ч багтаамж нь их байж чаддаггvй юм. Манайд худалдаалагддаг дижитал аппаратын пиксел нь 1.3-12.3 байдаг. Хэрэв та 6-аас 12 пикселтэй аппарат авбал 512 мегабайтын багтаамжтай карт авахад зvгээр.
Хvчин чадал нь нэмэгдэх бvр аппаратын цэнэг дуусах нь амархан болоод байдгийг та юу эс андахав. Харин энэ салбартаа vргэлж шинийг са-наачлагч " Fujifilm "-ийнхэн дижитал аппаратын батарейг гар утасны батерей шиг дахин цэнэглэдэг технологиор аль хэдийн vйлдвэрлэж зах зээлд нэвтрvvлсэн ажээ.
"ДИЖИТАЛ ХАЛЬС" ГЭЖ ЮУ ВЭ?
Аналоги технологийн vед хэрэглэгдэж бай-сан хальсны орон зайг єдгєє СD, floopy, disc, compact flash, smart media, memory stick, ХD-карт зэрэг дижитал эх vvс-вэрvvд эзлэх болжээ. Дижитал аппаратаараа авсан зургаа эдгээр тєрєл бvрийн "дижитал хальс" дээрээ хадгалчихаж болно. Ердийн хальснаас ялгаатай нь ганц удаа хэрэглээд хаях буе олон дахин хэрэг-лэгддэгээрээ давуутай аж. Хэрэгцээтэй гэсэн зургаа сон-гож фото цаасан дээр буулгаж болно. Vлдсэнийг нь гэрийнхээ компьютерт, Сй дээр хадгалж байгаад боломжтой vедээ угаалгасан ч болдог ажээ.
Удалгvй єнгєтзургийг хvн бvр хувийн аппаратаараа авах болсон. Мэргэжлийн зурагчинтай зурагчингvй фокус, єнгэ гэрлийг нь тааруулна гэлтгvй автомат тохируупгатай гэрэл зургийн аппарат бидний едєр тутмын хэрэглээ болсон гзж болно. Гэтэл энэ маань гологдоод эхэллээ. Хальс худалдан авах болоод боловсруулахад давхар мєнгє зарлагадахгvй, бас гэрэл цохиулчихна гэж айлтгvй явах боломжийг дижитал аппарат нээж єгч байна. Нvдээ аньчихсан бол яанаа гэж айх хэрэггvй, аньчихсан бол дахиад л авахуулчихна, олон дахин дарууллаа гээд халье хорог-дохгvй. Ийм нэгэн "шидэт хайрцаг" дэлхийн хvмvvсийн, монголчуудын хэрэглээ болж байна. Энэ цагийн шинэ хэрэглээ болсон "шидэт хайрцаг"-ийн талаар ярилцацгаая...
ДИЖИТАЛ АППАРАТЫН ВАНТ УЛСУУД
Дижитал аппаратын зах зээлд дєрвєн том ком-пани хэдийнэ ноёрхлоо тогтоож, тэдний гаргасан чиглэлээр дижитал ертєнц хєдєлж байна гэж болно. Мэдээж та ч ямар дєрвєн компани болохыг таа-маглаж байгаа биз дээ. Энэ бол "Fujifilm", "Саnon", "Sony", "Мinolta" юм. Эдгээрээс " Fujifilm " уг дижитал аппаратынхаа нэгж хэсгийг ч єєрсдєє vйлдвэрлэдэг гэдгээрээ ялгагдана. Энэхvv шинж нь "Fujifilm"-г дэлхийд хулээн зєвшєєрєгдсєн кор-пораци болоход нь нєлєєлсєн биз ээ. "Olympus" аппаратын супер ССD хэмээх дvрс мэдрэгч. нь гэхэд " Fujifilm"-ийнх. Ер нь дотор тап нь " Fujifilm" гадна тап - нь єєр брэнд болсон дижитал аппаратууд ч зєндєє дєє. Туе компани 1990-ээд оны сvvл vеэс хэрэглэгчийн дижитал аппаратыг анх vйлдвэрлэлд нэвт-рvvлеэн гэдэг. Хэдийгээр зах зээлд гараад удаагуй ч дижитал аппаратын хэрэглээ маш єндэр байгаа билээ. Єнєєдрийн хэрэглээ 2006 он гэхэд хоёр дахин нэмэгдэнэ гэсэн судапгаа, тоо-цоог " Fujifilm "-ийнхэн гаргасан. Тиймээс ч энэ салбарт багагvй хєрєнгє оруулах тєлєвлєгєєтэй байгаагаа єнгєрсєн хоёрдугаар сард 70-н нас хvреэн " Fujifilm"-ийн удирдлагууд мэдэгдсэн. Єнгєрсєн єсдvгээр сарын 28-нд Германы Кёльн хотод болсон "Фотокина 2004" олон улсын vзэегэлэн дэлхий нийтийн анхаарлыг татсан vйл явдал болсон талаар хэвлэл мэдээллийн агентлагууд мэдээлж байсан. Фото, хэвлэлийн салбарын дэлхийн хэмжээний шидцгvvд оролцож, хамгийн шинэлэг євєрмєц бvтээгдэхvvнээ таниулдаг энэ vйл ажиллагаанд " Fujifilm" багагvй бахархал, бардамнал дагуулсан байна. Туе компанийн дvрс мэдрэгч "Super CCD" энэ vзэегэлэнд оролцогсдыг алмайруулсан гэдэг. Тэднийхний хийсэн аппа-ратаас гадна vvнд шаарддагддаг тоног тєхєєрємжvvд уг салбарыг хєгжvvлэхэд асар ихээр нєлєєлдєгийг ч хvмvvс цохон тэмдэглэсэн юм билээ. Тиймээс ч " Fujifilm" компанийн гvйцэтгэх захирал Шигетака Комориг энэ сарын 13-нд Японы Засгийн Газар vндэсний vйлд-вэрлэлийг хєгжvvлэхэд асар vнэтэй хувь нэмэр оруулсан хэмээн "Хєх тууз" одонгоор шагнасан биз ээ.
ПИКСЕЛ БУЮУ MEGA PIXEL
Дижитал аппарат гэдэг маань тухайн зургийг цэгээр илэрхийлдэг. Тиймээс дижитал аппаратын хамгийн гол узvvлэлтийн нэг нь пиксель /mega pixel/ буюу цэгэн на-рийвнлал юм. Дижитал аппаратын хэр сайн эсэхийг нь хэдэн пиксельтэй гэдгээс нь шалтгаалан тогтоож болно. Пиксел гэдгийг нэгж талбайд ногдож буй цэгийн тоо гэж ойлгож |юлно л доо. Таны зургийг авахдаа єчvvхэн цэг бvрийг буулгаж байна гэдэг чинь жинхэнэ бодит дvрийг буулгахад шууд нєлєєлєх нь мэдээж. Тиймээс дижитал апппаратхудалдан авахынхаа ємнє та пикселийг нь харгал-заарай гэж зєвлєе. Мэн хэрэглэгчдэд зориулж анхааруулах зvйл бий. Єндєр пикселтэй аппарат худалдаж авч байгаа тохиолдолд картныхаа багтаамжийг тохируулаарай гэж зєвлємєєр байна. Нарийвчлал єндертэй зураг нь файлын хэмжээг ихэсгэдэг учир кар-танд чинь цєєхєн зураг хад-галагддаг. Тиймээс багтаамж єндєртэй карт нэмж авахад гэмгvй. Уг нь дижитал аппарат бvрийг дагаж карт ирдэг ч багтаамж нь их байж чаддаггvй юм. Манайд худалдаалагддаг дижитал аппаратын пиксел нь 1.3-12.3 байдаг. Хэрэв та 6-аас 12 пикселтэй аппарат авбал 512 мегабайтын багтаамжтай карт авахад зvгээр.
Хvчин чадал нь нэмэгдэх бvр аппаратын цэнэг дуусах нь амархан болоод байдгийг та юу эс андахав. Харин энэ салбартаа vргэлж шинийг са-наачлагч " Fujifilm "-ийнхэн дижитал аппаратын батарейг гар утасны батерей шиг дахин цэнэглэдэг технологиор аль хэдийн vйлдвэрлэж зах зээлд нэвтрvvлсэн ажээ.
"ДИЖИТАЛ ХАЛЬС" ГЭЖ ЮУ ВЭ?
Аналоги технологийн vед хэрэглэгдэж бай-сан хальсны орон зайг єдгєє СD, floopy, disc, compact flash, smart media, memory stick, ХD-карт зэрэг дижитал эх vvс-вэрvvд эзлэх болжээ. Дижитал аппаратаараа авсан зургаа эдгээр тєрєл бvрийн "дижитал хальс" дээрээ хадгалчихаж болно. Ердийн хальснаас ялгаатай нь ганц удаа хэрэглээд хаях буе олон дахин хэрэг-лэгддэгээрээ давуутай аж. Хэрэгцээтэй гэсэн зургаа сон-гож фото цаасан дээр буулгаж болно. Vлдсэнийг нь гэрийнхээ компьютерт, Сй дээр хадгалж байгаад боломжтой vедээ угаалгасан ч болдог ажээ.
Аппарат нь гэрэл зураг авагч хэрэгсэл юм. Хальсний болон силикон электрон сенсор бүхий мэдрэгчтэй байдаг. Буулган авагч нь хальс өөрөө болон соронцон санах ой байдаг.
Гэрэл зурагчин нь аппаратаар гэрлийг бүртгэн авахдаа хальс болон raw файлын хэлбэрээр буулганж болосвруулалт хийн гэрэл зураг болдог. Орчин үеийн дижитал аппаратууд нь хальсний технологийг халан элекстрон сенсор буюу мэдрэгчийг ашиглах болсон. Үүнд charge-coupled device (CCD) or complementary metal-oxide-semiconductor (CMOS) гэсэн хоёр янз байдаг. Зураг нь электрон хэлбэрээр авагддаг хэдий ч угааж буюу цаасан дээр буулгаж болдог.
Аппаратны удирдлагад доорх зүйлс орно. Мөн эдгээрээс гадна олон янзын удирдлага байдаг.
Аппаратны удирдлагад доорх зүйлс орно. Мөн эдгээрээс гадна олон янзын удирдлага байдаг.
- Дурангын фокус
- Дуранны өрц – Энэ нь дурангаар хэдий хэр хэмжээний гэрэл орохыг тохируулдаг. f-number-аар хэмжигддэг. Мөн өрцийн хэмжээ ихсэж багасах нь фокусанд нөлөө үзүүлдэг. Өрцийн хэмжээ бага байхад гэрэл бага орж ирэхч тухайн зүйл илүү сайн тодорч өгдөг.
- Шаттер спийд буюу Хөшигний хурд – Гэрлийг хэдий хэр хугацаатай бүртгэх хурд буюу хөшиг нээгдэх хаагдах хурд. Хөшигний хурд бага байх нь мөн хөдөлгөөнтэй дүрсийг эрээлжилгүй авдаг.
- White balance буюу цагаан өнгөний тэнцвэржилт – дижитал камерт гэрэлтүүлгийн нөхцөлд тааруулан гэрлийн температурыг тааруулах элекстрон тохиргоо байдаг. Тухайн цагаан өнгийг тааруулж өгснөөр зураг илүү дулаан гардаг. Механик аргаар бол хальсний аппаратад зурагчний хальсний сонголтоос шалтгаалдаг. Үүнээс гадна гэрэз зурагчид вайт балансийг илүү сайхан, өвөрмөц гоё харагдуулахын тулд ашигладаг. Жишээ нь цэнхэр өнгийг цагаан өнгөөр сонгож өгвөл илүү их дулаан зураг гардаг.
- Metering буюу хэмжилт – Хурц гэрэл, сүүдэрийг зурагчний хүссэнээр бүртгэгч. Ихэнх орчин үеийн аппаратанд өөрт нь байдаг болсон. Харин хуучны аппаратуудад тусдаа хэмжигч төхөөрөмжүүд байдаг.
- ISO speed буюу Гэрэл мэдрэх хурд– Хальсний аппаратуудад хальсний хурдыг илэрхийлдэг бол орчин үеийн дижитал аппаратуудад гэрэл мэдрэх хурдыг илэрхийлдэг. ISO speed, өрц, хөшигний хурдыг зөв хослуулснаар хэт хар, хэт гэрэлтэй биш зургийг авч чадна.
- Auto-focus point буюу Автомат фокусынцэг– Зарим аппаратанд автомат фокус тааруулагч цэгийн сонголт байдаг. Ихэнх Single-lens reflex cameras (SLR) буюу мэргэжлийн аппаратуудад автомат фокус тааруулах олон цэгүүд дуранд нь агуулж байдаг.
Зураг авах бусад хэрэгслүүд нь зургийн чанар болон гоо зүйг сайжруулахад чиглэсэн байдаг. Эдгээрт:
- Фокусын урт буюу дурангийн төрлүүд (телефото, макро, өргөн өнцгийн, загсан нүд, болон татах)
- Шүүлтүүр нь дурангийн үзүүрт байрлана. Мэдрэгчинд гэрлийг бууруулж, өөр өнгөөр бүртгэнэ.
Аппаратны удирдлагууд нь хоорондоо холбоотой байдаг. Хэдий хэр хэмжээний гэрэл бүртгэгчид хүрэх нь дурангийн өрц, фокусын уртаас хамаардаг. Эдгээрийг өөрчилснөөр гэрэл бүртгэх нь өөр өөр болно. Ихэнх аппаратанд эдгээрийг автоматаар хийх үйлдэл суулгагдсан байдаг. Эдгээр автомат функцууд нь ихэнх тохиолдолд ашигтай байдаг. Цөөхөн тохиолдолд л гэрэл зурагчинд тохиромжгүй байдаг. Бүртгэх хугацаа нь хөшигний хурдаас шууд хамаардаг. Хэрвээ аппаратанд хөшигний хурдыг тохируулах удирдлага байхгүй бол секундээс бага хугацаатай байдаг. Өрцийн хэмцээг f-number буюу f-stop илэрхийлдэг. Энэ нь фокусын урт, өрцийн диаметрийн харьцаа юм. Хэрвээ f-number нэг функтээр буурхад, өрцийн хэмжээ адил пунктээр өсөх ба талбайн хэмжээ хоёр фнктуур өснө.
Мөн хөшигний хурд, өрцийн хэмжээний олон янзын хослолоор зурагыг авч болно. Жишээ нь: f/8 хэмжээтэй 8 ms хурдтай (=1/125 секундын хурд)-гаар авах, f/4 хэмжээтэй 4 ms (=1/250 секунд) хурдтай авах нь адил хэмжээний гэрэл цуглуулна. Эдгээр сонголтуудын нь эцсийн үр дүн нь өөр өөр байдаг. Өрцийн хэмжээ бага байх тусам олон зүйл дээр фокус таардаг.
Зураг авах нь гэрэл зураг боловсруулах ажлын эхний алхам юм. Үүнээс гадна боловсруулах, угаах алхамууд байгаа.
Угаах буюу хэвлэх явц нь зураг авах үйл ажиллагаатай төстэй байдаг. Дижитал болон хальсны зургийг угаах нь бараг ижил байдаг боловч хальсний зургийг угаах нь арай олон үйлдэлдтэй.
Зураг авах нь гэрэл зураг боловсруулах ажлын эхний алхам юм. Үүнээс гадна боловсруулах, угаах алхамууд байгаа.
Угаах буюу хэвлэх явц нь зураг авах үйл ажиллагаатай төстэй байдаг. Дижитал болон хальсны зургийг угаах нь бараг ижил байдаг боловч хальсний зургийг угаах нь арай олон үйлдэлдтэй.
Гэрэл зургийн хэрэглээ
Гэрэл зураг нь анх үүссэн цагаасаа эхлэн эрдэмтэд болон уран бүтээлчдийн анхаарлыг татсаар иржээ. Эрдэмтэд гэрэл зургийг судалгаа, шинжилгээгээ тэмдэглэж авхад ашигладаг бол уран бүтээлчид илүү өөр шинэ зүйлсийг нээхийн тулд ашигладаг байна. Цэрэг, цагдаа, аюулгүй байдлын хүчнийхэн гэрэл зургийг шалгалт, шинжилгээ хийх болон мэдээлэл хадгалахад ашигладаг. Эдгээрээс гадна гэрэл зургийн хамгийн аз жаргалтай мөчүүд, чухал үйл явдлуудыг баримтжуулж, хадгалан авч бусдад үзүүлэх, харуулахад ашигладаг.
Худалдааны зар сурталчилгаа нь гэрэл зураг дээр маш их тулгуурладаг ба хөгжих явцад маш их нөлөө үзүүлсэн.
Худалдааны зар сурталчилгаа нь гэрэл зураг дээр маш их тулгуурладаг ба хөгжих явцад маш их нөлөө үзүүлсэн.
Гэрэл зургийн түүх
Гэрэл зураг нь хэд хэдэн техникийн нээлтийн нийлбэр юм. Хамгийн анхны гэрэл зургийг авхаас өмнө Ибн ал-Хаятам /965-1040/ аппаратны өрц буюу зүүний нүхэн аппаратыг бүтээсэн, Алберт Магнус (1193–1280) мөнгөн нитратыг нээсэн, Жеорж Фабркус (1516–1571) мөнгөн хлоридийг нээсэн. Барбаро 1694 онд өрцийг тайлбарлаж, тодорхойлсон. Вилгельм Хомберг 1694 онд гэрэл хэрхэн зарим химийн элементүүдийг харлуулдагыг нээжээ. Францийн Гипханти хэмээх зөгнөлт зохиолд хэрхэн гэрэл зурагтай адил дүрс буулгагчийн талаар гардаг.
1820-оод оноос химийн гэрэл зураг бий болсноор олонд тарж эхэлжээ. Хамгийн анхны өнөөг хүртэл хадгалагдаж ирсэн зураг бол Францийн зохион бүтээгч Никопир Ниепцегийн 1826 онд авсан зураг юм. Уг зургийг 8 цагын турш авсан байна. Иймээс тэрээр шинэ аргыг хайж эхэлсэн байна. Лью Дагуертэй хамтран 1724 онд Иохан Хенри Шултцийн нээсэн гэрэл тусхаар харалдаг мөнгө, шохой хоёрын уусмалыг ашигласан байна. Ниепце 1833 онд нас барснаар Дагуер цаашид ганцаар ажилласан ба 1839 онд дагуерротайпыг нээсжээ.
Яг энэ үед Херкулес Флоренц 1832 дээрх аргатай маш төстэй аргыг нээн Потографие хэмээн нэрлэсэн байв. Мөн үүнээс ч өмнө Виллиам Фокс Талбот мөнгийг ашиглах аргыг нээсэн байсан ч нууцалсан байжээ. Дагеурийн нээлтийг уншсаныхаа дараа тэрээр өөрийн аргаа дахин шинэчилсэн нь хүмүүс зураг авах хангалттай хурдтай болсон байна. 1840 онд Талбот калотайп буюу сөрөг дүрсийг үүсгэгч аргыг нээв. Энэхүү шинэ аргад Жон Хершел олон шинэ зүйлсийг нэмж хийсэн байна. Тэрээр цианотайпын аргыг буюу одоогийн блуупринттэй адил зүйлийг нээсэн байна. Мөн тэрээр гэрэд зураг, сөрөг зураг, эерэг зураг хэмээх төрлүүдийн хамгийн анх ашигласан.
1851 онд Фредрик Скотт Арчер Химч хэмээх сонинд өөрийн нээли болох нойтон ялтасанд коллодион хийх боловсруулалтыг нийтлэв. Энэ нь хуурай ялтасыг нээх хүртэл буюу 1880-аад оны сүүлч хүртэл хамгийн өргөн ашиглагдаж байв. Коллодион хийх боловсруулалт нь дотроо Амбротайп буюу шилэн дээрх эерэг дүрс, Ферротайп буюу метал дээрх эерэг дүрс болон давстай цаасан дээр хэвлэгддэг сөрөг дүрс хэмээн гурав хуваагддаг.
1884 онд Жеорж Ийтсмэн хальсийг нэвтрүүлснээр хуучин ялтсан дээрх зургийг бүр мөсөн халж өнөөгийн хальсний аппарат үүсэх эхлэл болсон юм.
1820-оод оноос химийн гэрэл зураг бий болсноор олонд тарж эхэлжээ. Хамгийн анхны өнөөг хүртэл хадгалагдаж ирсэн зураг бол Францийн зохион бүтээгч Никопир Ниепцегийн 1826 онд авсан зураг юм. Уг зургийг 8 цагын турш авсан байна. Иймээс тэрээр шинэ аргыг хайж эхэлсэн байна. Лью Дагуертэй хамтран 1724 онд Иохан Хенри Шултцийн нээсэн гэрэл тусхаар харалдаг мөнгө, шохой хоёрын уусмалыг ашигласан байна. Ниепце 1833 онд нас барснаар Дагуер цаашид ганцаар ажилласан ба 1839 онд дагуерротайпыг нээсжээ.
Яг энэ үед Херкулес Флоренц 1832 дээрх аргатай маш төстэй аргыг нээн Потографие хэмээн нэрлэсэн байв. Мөн үүнээс ч өмнө Виллиам Фокс Талбот мөнгийг ашиглах аргыг нээсэн байсан ч нууцалсан байжээ. Дагеурийн нээлтийг уншсаныхаа дараа тэрээр өөрийн аргаа дахин шинэчилсэн нь хүмүүс зураг авах хангалттай хурдтай болсон байна. 1840 онд Талбот калотайп буюу сөрөг дүрсийг үүсгэгч аргыг нээв. Энэхүү шинэ аргад Жон Хершел олон шинэ зүйлсийг нэмж хийсэн байна. Тэрээр цианотайпын аргыг буюу одоогийн блуупринттэй адил зүйлийг нээсэн байна. Мөн тэрээр гэрэд зураг, сөрөг зураг, эерэг зураг хэмээх төрлүүдийн хамгийн анх ашигласан.
1851 онд Фредрик Скотт Арчер Химч хэмээх сонинд өөрийн нээли болох нойтон ялтасанд коллодион хийх боловсруулалтыг нийтлэв. Энэ нь хуурай ялтасыг нээх хүртэл буюу 1880-аад оны сүүлч хүртэл хамгийн өргөн ашиглагдаж байв. Коллодион хийх боловсруулалт нь дотроо Амбротайп буюу шилэн дээрх эерэг дүрс, Ферротайп буюу метал дээрх эерэг дүрс болон давстай цаасан дээр хэвлэгддэг сөрөг дүрс хэмээн гурав хуваагддаг.
1884 онд Жеорж Ийтсмэн хальсийг нэвтрүүлснээр хуучин ялтсан дээрх зургийг бүр мөсөн халж өнөөгийн хальсний аппарат үүсэх эхлэл болсон юм.
Гэрэл зургийн төрлүүд
- Хар цагаан гэрэл зураг
Бүх гэрэл зураг нь моночром буюу хар цагаан өнгөтэй байсан. Өнгөт гэрэл зураг нэвтэрсэн хэдий ч хар цагаан зураг нь хэд арван жил гол төрөл байсаар ирсэн юм. Үүнд түүний хямд үнэ, сонгодог харагдах байдал нь нөлөөлсөн юм. Орчин үед хар цагаан зураг нь жижиг урсгал болсон ба ихэнх нь өнгөт гэрэд зургийг ашиглах болсон.
Олон гэрэл зурагчид хар цагаан зураг авсаар л байна. Мөн олон дижитал аппаратуудад ч хар цагаанаар авах тохиргоо байдаг болсон.
Олон гэрэл зурагчид хар цагаан зураг авсаар л байна. Мөн олон дижитал аппаратуудад ч хар цагаанаар авах тохиргоо байдаг болсон.
- Өнгөт гэрэл зураг
Өнгөт гэрэл зургийн 1800-аад оны эхээр нээсэн юм. Эхний туршилтууд нь өнгийг засаж чадахгүй, харлуулсаар байжээ. Хамгийн анхны бөгөөд өнөөг хүрсэн өнгөт гэрэл зургийг 1861 онд Физикч Жэмес клерк Максвел авсан юм.
Хамгийн анхны өнгөт зураг авах арга нь гурван аппарат ашигладаг байв. Аппарат бүрийн дурангийн урд өнгийн шүүлтүүр хийж өгдөг байжээ. Энэ аргаар боловсруулахад гурван үндсэн суваг хэрэг болдог байв. Оросын гэрэл зурагчин Сергей Михайлович Прокудин-Горский гурван өнгийн ялтсан дээр хурдан дарааллан авдаг аргыг нээсэн байна.
Хамгийн анхны өнгөт ялтас Авточромыг Францын ах дүү Люмирүүд нээн 1907 онд худалдаанд гаргав. Энэ нь 1932 онд Германы Акфа Акфаголорыг нээтэл цорын ганц өнгөтөөр авах боломжтой ялтас байв. 1935 онд Америкийн Кодак хамгийн анхны орчин үеийн өнгөт хальс болох гурван өнгөн дээр суурилсан Кодачромийг нээжээ. Үүний дараагаар 1936 онд Акба дахин Акфаколор Ньюг гаргав. Ихэнх орчин үеийн өнгөт хальснууд нь Акфаколор Ньюгийн технологи дээр суурилсан байдаг. Түргэн өнгөт хальсийг 1963 онд Поларойд нээв.
Хамгийн анхны өнгөт зураг авах арга нь гурван аппарат ашигладаг байв. Аппарат бүрийн дурангийн урд өнгийн шүүлтүүр хийж өгдөг байжээ. Энэ аргаар боловсруулахад гурван үндсэн суваг хэрэг болдог байв. Оросын гэрэл зурагчин Сергей Михайлович Прокудин-Горский гурван өнгийн ялтсан дээр хурдан дарааллан авдаг аргыг нээсэн байна.
Хамгийн анхны өнгөт ялтас Авточромыг Францын ах дүү Люмирүүд нээн 1907 онд худалдаанд гаргав. Энэ нь 1932 онд Германы Акфа Акфаголорыг нээтэл цорын ганц өнгөтөөр авах боломжтой ялтас байв. 1935 онд Америкийн Кодак хамгийн анхны орчин үеийн өнгөт хальс болох гурван өнгөн дээр суурилсан Кодачромийг нээжээ. Үүний дараагаар 1936 онд Акба дахин Акфаколор Ньюг гаргав. Ихэнх орчин үеийн өнгөт хальснууд нь Акфаколор Ньюгийн технологи дээр суурилсан байдаг. Түргэн өнгөт хальсийг 1963 онд Поларойд нээв.
- Дижитал гэрэл зураг
Уламжилалт гэрэл зураг нь энд тэндгүй аялагч, сонингийн зурагттай өрсөлдөгч гэрэл зурагчидад авсан гэрэл зургаа хурдтай дамжуулахад төвөгтэй байв. Зарим гэрэл зурагчид зөөврийн лаброторитой явдаг байв. 1981 онд Сони charge-coupled device бүхийн Сони Мавика гэрэл зургийн аппаратыг олон нийтэд танилцуулсанаар хальсны аппарат шахагдах эхлэл болжээ. Мавика нь зурагаа дискэнд хадгалдаг, телевикдээр үзэх боломжтой байсан хэдий ч бүрэн дижитал болоогүй байв. 1990 онд Кодак DCS 100-г бүтээснээр худалдаанд гарсан хамгийн анхны дижитал аппарат болов. Гэвч түүний өндөр үнэ нь зөвхөн сэтгүүлийн болон мэргэжлийн гэрэл зурагчид л хэрэглэдэг байжээ.
Дижитал аппарат нь электрон дүрс мэдрэгчтэй ба дүрсийг мэдээлэл хэлбэрээр бүртгэж авдаг. Дижитал болон хальсний аппаратын гол ялгаа нь хальсний аппарат нь маш их ажиллагаа шаарддаг бол дижитал апарат нь зөвхөн мэдрэгчээс хамаардаг. Энэхүү зөрөө нь боловсруулалтын дараагийн шатанд ихээхэн ялгааг үүсгэдэг.
Дижитал аппарат нь зах зээл дээр Хальсний аппаратыг хэрэглээний болон мэргэжлийн түвшинд аль алинд нь оролдог болоод байна. Дижитал point-and-shoot аппаратууд нь хэрэглээний зах зээлийн хамгийн их хувийг эзлэж байна. 2004 оны нэг сард Кодак дахин 35 мм хальсны аппарат үйлдвэрлэхгүй хэмээн зарласан нь хальсний гэрэл зургийн эрэн төгсгөл ойрхон буйг сануулж эхэлсэн. Гэвч хальсний аппаратын зах зээл дээр Кодак бага хэмжээг эзэлдэг билээ. 2006 оны нэг сард Никон Nikon FM10, Nikon F6 хоёр загвараас бусад загварын хальсны аппарат үйлдвэрлэхээ зогсоосноо зарласан бол Канон 2006 оны таван сарын 25нд дахин шинэ хальсны аппаратын загвар гаргахгүй болсоноо зарлажээ.
Гэрэл зураг худлаа яридаггүй хэмээх хэлц үгтэй холбогдон дижитал аппараттай холбогдсон ёс зүйн асуудлууд урган гараад байна. Олон сэтгүүлчид өөрсдийн гэрэл зурагаа огтлох, янзлахгүй, эвлүүлэхгүй хэмээдэгч олон шүүх дижитал зургийг гэмт хэргийн баримтад тооцдоггүй. Цаашид ч энэ хэвээрээ байх болно. Учир нь өнөөгийн зураг засварлдах технологи нь захийн хүүхэд ч яаж ч өөрчилж болохоор хялбар болоод байна.
Дижитал аппарат нь электрон дүрс мэдрэгчтэй ба дүрсийг мэдээлэл хэлбэрээр бүртгэж авдаг. Дижитал болон хальсний аппаратын гол ялгаа нь хальсний аппарат нь маш их ажиллагаа шаарддаг бол дижитал апарат нь зөвхөн мэдрэгчээс хамаардаг. Энэхүү зөрөө нь боловсруулалтын дараагийн шатанд ихээхэн ялгааг үүсгэдэг.
Дижитал аппарат нь зах зээл дээр Хальсний аппаратыг хэрэглээний болон мэргэжлийн түвшинд аль алинд нь оролдог болоод байна. Дижитал point-and-shoot аппаратууд нь хэрэглээний зах зээлийн хамгийн их хувийг эзлэж байна. 2004 оны нэг сард Кодак дахин 35 мм хальсны аппарат үйлдвэрлэхгүй хэмээн зарласан нь хальсний гэрэл зургийн эрэн төгсгөл ойрхон буйг сануулж эхэлсэн. Гэвч хальсний аппаратын зах зээл дээр Кодак бага хэмжээг эзэлдэг билээ. 2006 оны нэг сард Никон Nikon FM10, Nikon F6 хоёр загвараас бусад загварын хальсны аппарат үйлдвэрлэхээ зогсоосноо зарласан бол Канон 2006 оны таван сарын 25нд дахин шинэ хальсны аппаратын загвар гаргахгүй болсоноо зарлажээ.
Гэрэл зураг худлаа яридаггүй хэмээх хэлц үгтэй холбогдон дижитал аппараттай холбогдсон ёс зүйн асуудлууд урган гараад байна. Олон сэтгүүлчид өөрсдийн гэрэл зурагаа огтлох, янзлахгүй, эвлүүлэхгүй хэмээдэгч олон шүүх дижитал зургийг гэмт хэргийн баримтад тооцдоггүй. Цаашид ч энэ хэвээрээ байх болно. Учир нь өнөөгийн зураг засварлдах технологи нь захийн хүүхэд ч яаж ч өөрчилж болохоор хялбар болоод байна.
Гэрэл зургийн хэлбэрүүд
- Арилжааны гэрэл зураг
Хөшигний худ болон бзртгэх тохиргоонуудыг гарааг тохируулснаар гайхалтай, нүдээр харж чадахгүй үр дүнг гаргаж болно.
Арилжааны гэрэл зургийн ертөнцийг доорх хэлбэрээр ангилж болно.
Арилжааны гэрэл зургийн ертөнцийг доорх хэлбэрээр ангилж болно.
- Сурталчилгааны гэрэл зураг: Ихэвчилэн үзүүлэн хэлбэртэй бүтээгдэхүүн% үйлчилгээг борлуулах зорилготой. Эдгээр зургуудыг ихэвчилэн сурталчилгааны агентлагууд, загварын пүүсүүд бүтээдэг.
- Загварын гэрэд зураг: Энэ төрлийн гэрэл зурагт ихэвчилэн загвар өмсөгчидийг авдаг. Тухайн хувцас, бүтээгдэхүүнийг тодруулж, онцолж харуулдаг.
- Хэргийн газрын гэрэл зураг: Энэ төрөлд дээрэм, хүн амьний хэрэг зэрэг гэмт хэргийн газрын зургууд багтдаг. Хар цагаан болон хэт ягаан туяаны аппаратыг зарим нэг зүйлсийг тодруулах зорилгоор ашигладаг.
- Хөдөлгөөнгүй зүйлсийн гэрэл зураг: Голцуу хөдөлгөөнгүй зүйлсийг авдаг. Үүнд нь байгалийн болон хүний гараар бүтсэн зүйлс ордог.
- Хүнсний гэрэл зураг: Сав баглаа бодол болон зар сурталчилгаанд ашигладаг. Хөдөлгөөнгүй зүйлсийн гэрэл зурагтай төстэй боловч зарим нэг тусгай чадвар шаарддаг.
- Хөрөг болон хуримын гэрэл зураг: тухайн авхуулсан хүндээ ихэвчилэн борлуулагддаг гэрэл зургууд
- Уран сайхны зураг: хэрэглэгчдэд борлуулах зорилгоор дахин боловсруулсан зурагууд байдаг.
- Байгалийн зурагууд: Жуулчид болон хэрэглэгчдэд борлуулах зорилгоор төрөл бүрийн газарт авсан зурагууд
- Зэрлэг амьтадын зураг: Ан амьтадын амьдралын талаар харуулсан гэрэл зургууд
Гэрэл зургийн зах зээлийн гол зүйл нь афоризм буюу “нэг зураг мянган үгийг илэрхийлэх” юм. Сэтгүүл, сонин, веб хуудас, сурталчигаандаа ашиглах зорилгоор пүүс, компаниуд худалдан авдаг.
Олон хүмүүс сонирхолоороо болон худалдааны зорилгоор гэрэл зураг авдаг.
Олон хүмүүс сонирхолоороо болон худалдааны зорилгоор гэрэл зураг авдаг.
Гэрэл зураг урлагын нэг хэлбэр болох нь
20 зуунд уран сайхны гэрэл зураг болон, баримтад гэрэл зураг нь урлагын нэг хэлбэр мөн хэмээн хүлээн зөвшөөрөгдсөн билээ. АНУ-д гэхэд Алфред Штиглец, Эдвард Стейчэн, Жон Жарковски, Эдвард Вестон зэрэг авьяаслаг зурагчид гэрэл зургийг урлагын нэг хэлбэр гэдгийн батлахын тулд амьдралаа зориулсан юм. Уран сайхын гэрэл зурагчид зураг авахдаа уран зургийн хэлбэрүүдийг ашиглан романтик байдлийг бүрдүүлэхийг зорьдог.
Гэрэл зургийн гоо зүйн талаарх маргаан тогтмол яригдсаар ирсэн ба ялангуяа уран сайхны талаар ихээхэн маргаантай байдаг. Олон уран бүтээлчид гэрэл зургийг дүрсийг механик аргаар дахин боловсруулсан зүйл гэдэг. Хэрвээ гэрэл зураг урлаг юм бол урлагын тодорхойлолтийг дахин тодорхойлох шаардлагатай болж байна. Гэрлээр бичэж байсан анхны гэрэл зурагчид Ниепце, Дагуер нар олон хүний талархал хүлээсэн бол урлагын тодорхойлолттой нүүр тулвал тэднийг яах вэ? Хэмээн зарим нэг хүмүүс асуулт тавьсаар байна.
Техникийн гэрэл зураг
Аппарат нь анх үүсэн бий болсон цагаасаа хойш нар хиртэлд зэрэг сансар огторгуйн үйл явдлууд, бичил амьтадыг авах зэргээр бүхий л зүйлсийг баримтжуулж авхад ашиглагдсаар өнөөг хүрээд байна. Мөн гэмт хэргийн газар, осолын газар зэргийг 1879 онд гарсан Tay Rail Bridge-ийн осолоос хойш баримтжуулсаар иржээ.
Бусад гэрэл зургийн техникүүд
Аппаратаас гадна гэрэл ашиглан дүрс буулгагч төхөөрөмжүүд байдаг. Жишээ нь хувилагч машин, фотохувилагч зэрэг тогтмол электрон цэнэгийг ашиглан дүрс боловсруулагч төхөөрөмжүүдийг бид өдөр тутам хэрэглэж байна. Мөн сканнер, фотограмм төхөөрөмжүүд бий билээ.
No comments:
Post a Comment